Nazwa LGD: Stowarzyszenie - Lokalna Grupa Działania „Żywiecki Raj”
Siedziba: ul. Królowej Jadwigi 6, 34-325 Łodygowice
Obszar objęty LGD: 989 km2
Ludność: 121 025 osób na dzień 31 grudnia 2013 rok
Ilość gmin: 14
Status prawny LGD: stowarzyszenie „specjalne”, które otrzymało wpis w Krajowym Rejestrze Sądowym w Bielsku-Białej i zostało zarejestrowane w dniu 24.09.2008r., pod numerem KRS 0000314278 - Sąd Rejonowy w Bielsku-Białej, VIII Wydział Gospodarczy Krajowego Rejestru Sądowego. Stowarzyszenie działa m.in. w oparciu o przepisy Ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. Prawo o stowarzyszeniach (Dz. U. z 2015 poz. 1393 z późn. zm.), Ustawy z dnia 7 marca 2007 o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich, (Dz. U. z 2013 r., poz. 173 z późn. zm.), Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020 (Dz. U. z dnia 13 marca 2015 r. poz. 349), Ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o rozwoju lokalnym z udziałem lokalnej społeczności (Dz. U. z dnia 18 marca 2015 r. poz. 378) oraz statutu Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania „Żywiecki Raj”. Stowarzyszenie nie prowadzi działalności gospodarczej. Nadzór nad stowarzyszeniem sprawuje Marszałek Województwa Śląskiego. Siedzibą stowarzyszenia są Łodygowice.
Strategia Rozwoju Lokalnego Kierowanego przez Społeczność LGD „Żywiecki Raj”, zwana dalej LSR obejmuje 14 gmin wiejskich powiatu żywieckiego tworzących spójny geograficznie obszar. W skład LGD „Żywiecki Raj” wchodzą gminy: Czernichów, Gilowice, Jeleśnia, Koszarawa, Lipowa, Łękawica, Łodygowice, Milówka, Radziechowy-Wieprz, Rajcza, Ślemień, Świnna, Ujsoły, Węgierska Górka. Członkiem LGD jest także powiat żywiecki oraz Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu. Powierzchnia łączna gmin tworzących LGD wynosi 989 km², co stanowi 95% powierzchni całości Powiatu Żywieckiego a 8,02% powierzchni województwa śląskiego. Liczba mieszkańców wszystkich 14 gmin należących do LGD na dzień 31 grudnia 2013r. wynosiła 121 025 mieszkańców, czyli 79% ludności powiatu żywieckiego, a 2,63% ludności województwa śląskiego. Gęstość zaludnienia obszaru LGD „Żywiecki Raj” wynosi średnio 122 mieszkańców na 1 km2, (gęstość zaludnienia powiatu żywieckiego 147 mieszkańców na 1 km2, województwa śląskiego 373 mieszkańców na 1 km2). Do obszaru o największej koncentracji ludności należy gmina Łodygowice (384 osoby na 1 km2). Najsłabiej zaludniona gmina to Ujsoły (42 osoby na 1 km2).
„Żywiecki Raj” zrzesza: osoby fizyczne, przedsiębiorców, samorządy oraz organizacje pozarządowe. Aktywność Stowarzyszenia opiera się na szeregu działań, które mają na celu rozwój obszaru LGD, ożywienie gospodarcze i społeczne, poprzez realizację Lokalnej Strategii Rozwoju. Do najważniejszych celów Stowarzyszenia należy efektywne wykorzystanie niepowtarzalnych walorów środowiskowych i wspieranie odnawialnych źródeł energii, bazowanie na produkcie lokalnym jako elemencie promocji dziedzictwa kulturowego oraz pielęgnacja gwary i zwyczajów góralskich a także rozwój obszaru poprzez promocję zdrowego trybu życia - wspieranie sportu i aktywnej turystyki.
Gminy należące do obszaru działalności Stowarzyszenia, leżą w obrębie pasma Beskidów: Śląskiego, Żywieckiego i Małego.
Powierzchnia i ludność gmin obszaru LGD „Żywiecki Raj”
Lp. |
Nazwa Gminy |
Ilość sołectw |
Liczba ludności na km2 |
Powierzchnia ogółem w km2 |
% do powierzchni powiatu żywieckiego |
Liczba mieszkańców |
% do ludności powiatu żywieckiego |
osoba |
km2 |
% |
osoba |
% |
|||
1 |
Czernichów |
4 |
121 |
56 |
5,38 |
6 773 |
4,42 |
2 |
Gilowice |
2 |
219 |
28 |
2,69 |
6 121 |
4,00 |
3 |
Jeleśnia |
9 |
79 |
170 |
16,35 |
13 478 |
8,80 |
4 |
Koszarawa |
1 |
76 |
32 |
3,08 |
2 446 |
1,60 |
5 |
Lipowa |
6 |
175 |
59 |
5,67 |
10 320 |
6,74 |
6 |
Łękawica |
5 |
104 |
43 |
4,13 |
4 458 |
2,91 |
7 |
Łodygowice |
4 |
384 |
36 |
3,46 |
13 825 |
9,03 |
8 |
Milówka |
5 |
102 |
99 |
9,52 |
10 107 |
6,60 |
9 |
Radziechowy-Wieprz |
6 |
201 |
65 |
6,25 |
13 048 |
8,52 |
10 |
Rajcza |
6 |
69 |
131 |
12,60 |
9 062 |
5,92 |
11 |
Ślemień |
3 |
78 |
45 |
4,33 |
3 502 |
2,29 |
12 |
Świnna |
6 |
208 |
39 |
3,75 |
8 120 |
5,30 |
13 |
Ujsoły |
4 |
42 |
110 |
10,58 |
4 638 |
3,03 |
14 |
Węgierska Górka |
4 |
199 |
76 |
7,31 |
15 127 |
9,88 |
Razem obszar |
65 |
122 |
989 |
95,10 |
121 025 |
79,04 |
Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS BDL na dzień 31.12.2013r.
z dn. 31.07.2015 r.
Obszar LSR LGD „Żywiecki Raj” na tle powiatu żywieckiego | Obszar LSR LGD „Żywiecki Raj” na tle województwa śląskiego |
Historia LGD „Żywiecki Raj"
Inicjatorem powstania LGD „Żywiecki Raj” był Związek Międzygminny ds. Ekologii w Żywcu (ZMGE), który złożył we wrześniu 2004 r. wniosek w ramach Pilotażowego Programu Leader+ na Schemat I dla projektu pn. „Ożywienie na Żywiecczyźnie - aktywna współpraca podstawą rozwoju obszarów wiejskich Powiatu Żywieckiego”. Był to zalążek budowania trójsektorowego partnerstwa. W ramach umowy na realizację tego Schematu otrzymano pomoc w wysokości 143 500 zł, z czego wykorzystano kwotę 139 242,18 zł (co stanowiło 97% całości dofinansowania). Do realizacji programu przystąpiło 9 gmin Żywiecczyzny, tj. Jeleśnia, Koszarawa, Lipowa, Łodygowice, Milówka, Rajcza, Radziechowy-Wieprz, Ujsoły oraz Węgierska Górka. Projekt realizowano od 5 grudnia 2005 r. (data podpisania umowy) do 23 czerwca 2006 r.
W związku z pozytywnie zrealizowanym Schematem I Związek Stowarzyszeń „Żywiecki Raj - Kotlina Tradycji i Turystyki” złożył wniosek na realizację Schematu II - projektu pn. „Stworzenie kapitału społecznego oraz potencjału Lokalnej Grupy Działania „Żywiecki Raj - Kotlina Tradycji i Turystyki” jako niezbędnych elementów do skutecznego wdrożenia Zintegrowanej Strategii Rozwoju Obszarów Wiejskich. Na realizację Schematu II Stowarzyszenie otrzymało kwotę 649 600 zł. Schemat II był realizowany w dwóch etapach. Etap I trwał do 31 lipca 2007 r., Etap II od 1 sierpnia 2007 r. do 31 marca 2008 r. Schemat II podobnie jak Schemat I objął zasięgiem obszar dziewięciu gmin. Celami projektu było stworzenie modułu współpracy trzech sektorów (społecznego, gospodarczego i publicznego); aktywizacja społeczności lokalnej, organizacji społecznych, pracodawców i instytucji samorządowych na rzecz zrównoważonego rozwoju lokalnego i promocji obszaru objętego działaniem Stowarzyszenia; zwiększenie wiedzy mieszkańców na temat tworzenia i funkcjonowania partnerstw przez prowadzenie seminariów informacyjnych, forów dyskusyjnych i przeprowadzenie konferencji; zwiększenie umiejętności pracy zespołowej uczestników projektu poprzez przeprowadzenie warsztatów aktywizujących. W 2008 r. z inicjatywy Zarządu Stowarzyszenia LGD – „Żywiecki Raj – Kotlina Tradycji i Turystyki” doszło do szeregu spotkań z przedstawicielami gminy Czernichów w celu zawiązania współpracy. Efektem spotkań było przyłączenie gminy Czernichów do Stowarzyszenia LGD – „Żywiecki Raj – Kotlina Tradycji i Turystyki”. Po pozytywnym zrealizowaniu i rozliczeniu Schematu II Projektu, Związek Stowarzyszeń podjął dalsze działania w ramach Programu LEADER. Ponieważ LEADER w nowym okresie budżetowym narzucał zmiany formalne niezbędne do realizacji, dlatego też Związek Stowarzyszeń LGD „Żywiecki Raj - Kotlina Tradycji i Turystyki” przekształcił się w dn. 3 lipca 2008 r. w trakcie zebrania założycielskiego w Stowarzyszenie LGD „Żywiecki Raj” i funkcjonuje w tej formie do dnia dzisiejszego. Po podpisaniu umowy w dniu 22 maja 2009 r. o wybór LGD „Żywiecki Raj” do realizacji LSR, Zarząd Stowarzyszenia rozpoczął rozmowy z przedstawicielami gminy Istebna na temat możliwości członkostwa tejże gminy w Stowarzyszeniu. W październiku 2009 r. Rada Gminy Istebna przyjęła uchwałę o przestąpieniu do LGD „Żywiecki Raj”. W latach 2010 - 2015 na obszarze 10 gmin powiatu żywieckiego i 1 gminy na terenie powiatu cieszyńskiego wdrażano LSR LGD „Żywiecki Raj”. W 2015 roku z LGD „Żywiecki Raj” wystąpiła gmina Istebna, ale za to do partnerstwa przyłączyły się 4 gminy z powiatu żywieckiego, tworzące wcześniej LGD Fundacja „Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy”. W nowym okresie dofinansowania 2014-2020 wymogiem jest, aby liczba mieszkańców LGD był większa niż 30 000 mieszkańców - LGD Fundacja „Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy” nie posiadało wymaganej liczby mieszkańców. W 2014 r. LGD „Żywiecki Raj” i LGD Fundacja „Partnerstwo Dorzecza Kocierzanki i Koszarawy” realizowały wspólnie projekt współpracy, którego m.in. efektem była wspólnie opracowana baza atrakcji turystycznych. Działania te dały podwaliny do zbudowania partnerstwa silnie opartego na łączącej oba LGD kulturze, historii, turystyce i tradycji. Na podstawie przeprowadzonych spotkań - rozmów i dyskusji, 4 gminy: Gilowice, Łękawica, Ślemień, Świnna przystąpiły do LGD „Żywiecki Raj”. Od 1 lipca 2015r. LGD „Żywiecki Raj” obejmuje zatem 14 gmin powiatu żywieckiego – prawie cały obszar powiatu (bez miasta Żywiec). Za pośrednictwem LGD „Żywiecki Raj” w latach 2009-2015 mieszkańcy, przedsiębiorcy, organizacje pozarządowe i jednostki samorządu terytorialnego zrealizowały 178 projektów wykorzystując w ten sposób łącznie kwotę 12 614 205,73 zł. Działania te były możliwe dzięki funkcjonowaniu biura LGD, które prowadziło nabory wniosków, konsultacje i szkolenia dla beneficjentów. Łącznie we wszystkich 16 naborach wpłynęło 555 wniosków a z samego doradztwa skorzystało prawie 1 tys. podmiotów.