Koszarawa

Powierzchnia: 3156 ha

Ludność: 2450 mieszkańców

Sołectwa: Koszarawa, Koszarawa Bystra

Strona internetowa:  http://www.gminakoszarawa.pl/

Gmina Koszarawa rozlokowana jest w dolinie na styku Beskidu Makowskiego i Żywieckiego. Jej obszar otaczają należące do kilku pasm grupy górskie: Grupa Mędralowej, Pasmo Jałowieckie, Pasmo Solnisk i Pasmo Laskowskie. Początki wsi sięgają XV w., kiedy to dotarli tu Wołosi i założyli pierwszą osadę. Gmina położona jest z dala od miast, ale to właśnie ta ustronność stanowi o jej wyjątkowym charakterze. Docenią to wszyscy ci, którzy szukają odpoczynku od zgiełku cywilizacji. Liczne szlaki piesze i rowerowe pozwalają na wniknięcie w głąb gór, a specyficzny mikroklimat sprawia, że zimą bardzo długo utrzymują się tu doskonałe warunki do uprawiania narciarstwa zjazdowego i biegowego. Przez Koszarawę przebiega zielony szlak turystyczny rozpoczynający się na Moczarkach, przechodzący na Mędralową, oraz bardzo atrakcyjny widokowo szlak żółty, obejmujący Pasmo Laskowskie (szczyt Lasek, czyli Łosek) i przez Lachów Groń prowadzący na Jałowiec. Gmina oferuje wycieczki o różnej skali trudności: od godzinnych spacerów po całodzienne wędrówki. Sztandarowymi trasami pieszych wycieczek są wyprawy na szczyty: Lachów Groń (1045 m n.p.m.), Jałowiec (1111 m n.p.m.), Mędralowa (1169 m n.p.m.), Jaworzyna (997 m n.p.m.) i Lasek (868 m n.p.m.). Z każdego z tych szczytów rozpościera się piękny widok na największe, a zarazem najpiękniejsze góry Beskidów: Babią Górę, Pilsko, masyw Romanki. Równie piękne widoki podziwiać można z koszarawskich hal: Mędralowej, Kamińskiego, Janoszkowej.

Dla mniej wytrawnych turystów atrakcyjne mogą być wycieczki na przełęcz Klekociny, na Beskidek czy do kapliczki Pod Holą. Natomiast najbardziej ambitnym turystom (tzn. posiadającym odpowiednią kondycję, wiedzę i przygotowanie) polecamy całodniową wyprawę na Babią Górę (1725 m n.p.m.) – najwyższy szczyt całych Beskidów Zachodnich, zaliczany do Korony Gór Polskich. Koszarawa może pochwalić się naturalnymi trasami spacerowymi przebiegającymi dolinami i polanami leśnymi, a także bazą turystyczną. W pobliskich górach możemy zawitać do schronisk: „Na Lasku”, „Na Adamach”, „Opaczne” pod Jałowcem i „Zygmuntówki” na przełęczy Klekociny. Na Lasku funkcjonuje tzw. Chatka Elektryków (inaczej: Studenckie Schronisko Turystyczne „Lasek”). Także Gminny Ośrodek Kultury w Koszarawie ma bogatą bazę noclegową, oferującą 70 miejsc oraz różnego rodzaju warsztaty, m.in. zabawki ludowej i bibułkarstwa. Na terenie gminy działa również zespół Jaferki, który kultywuje tradycje śpiewu i tańca oraz zwyczaje i obrzędy górali żywieckich.

Parafia pw. św. Karola Boromeusza została erygowana w 1824 r., a murowany kościół, który tu powstał, konsekrowano w roku 1855. Kościół zbudowany jest w stylu późno klasycystycznym na planie prostokąta. Jego ozdobą są cztery drewniane nastawne ołtarze udekorowane złoconymi fryzami, wieńcami i rozetami. Dzięki wieloletnim staraniom parafian i hojności darczyńców (w tym samego cesarza Franciszka Józefa) kościół jest dziś jednym z piękniejszych XIX-wiecznych obiektów sakralnych na Żywiecczyźnie.

Jałowiec szczyt położony na wysokości 1111 m n.p.m. w Beskidzie Makowskim. Góra jest częścią grupy Pasma Jałowieckiego, które wraz z Grupą Mędralowej i Pasmem Solnisk tworzy tzw. Pasmo Przedbabiogórskie. U podnóża Jałowca rozpościerają się doliny trzech rzek: Skawicy, Koszarawy i Stryszawki. Na zachodnich stokach Jałowca wybija źródło Koszarawy, która w Żywcu łączy się z Sołą, będąc jej prawobrzeżnym dopływem. Na Jałowcu rozlokowane są dwie duże polany: podszczytowa Hala Trzebuńska i mniejsza, mocno już zarastająca, Polana Krawcowa. Pierwsza z nich przez wieki była intensywnie eksploatowana wypasem owiec. Zanik tradycji pasterskich powoduje, że zarasta ona od dołu młodnikiem świerkowym, mimo to nadal stanowi doskonałą platformę widokową. Ze szczytu Jałowca możemy podziwiać Beskid Żywiecki z górującymi szczytami Rysianki, Romanki, Pilska i oczywiście Babiej Góry. Widać również najwyższe szczyty Beskidu Śląskiego, a nawet słowacką Małą Fatrę (Malá Fatra).

Klasztor i kościół pw. Stygmatów św. Franciszka Ośrodek duszpasterski w Koszarawie Bystrej został utworzony 29 VI 1985 r. przez metropolitę krakowskiego kardynała Franciszka Macharskiego. Budowa klasztoru zaczęła się w 1993 r., a kościoła w 1998. Budynki zaprojektował mgr inż. architekt Zdzisław Mikołajek pochodzący z Koszarawy. Finałem starań o kościół w Koszarawie Bystrej stało się jego poświęcenie 4 X 2006 r. przez biskupa bielsko-żywieckiego Tadeusza Rakoczego. Wspólnota parafialna liczy zaledwie 299 wiernych (dane na I 2008). Opieka duszpasterska jest sprawowana przez Zakon Braci Mniejszych z Prowincji Wniebowzięcia NMP z główną siedzibą w Katowicach Panewnikach. W czasie okupacji hitlerowskiej Jałowiec stanowił granicę pomiędzy III Rzeszą a Generalną Gubernią. Na szczycie do dziś znajdują się pozostałości strażnicy, podobnie jak na położonej poniżej Przełęczy Cichej. W roku 2000 wystawiono na Hali Trzebuńskiej drewniany krzyż upamiętniający pobyt tutaj dwóch kardynałów: Wyszyńskiego i Wojtyły. Wystrój nowego kościoła w Koszarawie Bystrej świadomie nawiązuje do późnośredniowiecznych malowideł freskowych wykonanych przez prekursorów malarstwa zachodnioeuropejskiego, takich jak Cimabue i Giotto, których twórczość ściśle związana była z franciszkańskim patronatem. Autorką wystroju wnętrza jest Małgorzata Toborowicz.